Proje Adı
Yer
Yıl
Tür
Arsa Alanı
İnşaat Alanı
Ekip
İTÜ İşletme Fakültesi Mimari Proje Yarışması (Katılımcı)
Maçka, İstanbul
2019
10.000 m²
Kamusal
17.000 m²
Serif SÜVEYDAN
M. Taner ARIKAN
Onur GÜLEÇ
Suhrop KHIDIROV
Gülenay ARIKAN
Yasemin AK
Demet Şahin
Evrim G. SÜVEYDAN
Atakan AVCI
Şahin ASLAN
İTÜ İşletme Fakültesi üç ana eksen etrafında kurgulanmıştır: Kamusal eksen olarak adlandırılabilecek birinci eksen Fakülte’nin şehre dönük yüzü olarak kurgulanan tarihi Karakolhane Binası’nın zemin kotundan araziye bağlanmaktadır. Karakolhane Binası’nın açık üniversite fikrine uygun olarak kamusal katılıma imkan veren sergi, seminer, söyleşi, dinleti gibi etkinliklerin serbestçe düzenlendiği bir buluşma noktası olması önerilmektedir. Karakolhane Binası’ndan araziye doğru +63,36 kotunda bağlanan eksen söz konusu kamusal kullanımı yeni binanın içine taşıyacaktır. Yeni binayı ikiye bölen bu eksen Fakülte’nin iç yaşamına dönük bir bakışın ardından Boğaz tarafına yönelen bir bakış terasına ulaşır. Kamusal eksenin üzerinde yer alan Konferans Salonu ile fuayesi üniversite ile üniversite dışının buluşmasını sağlayacak etkinlikler için düşünülmüştür.
Öğrenci ekseni olarak adlandırılabilecek 2. eksen mevcut fakülte binasının da girişinin bulunduğu Süleyman Seba Caddesi ile diğer yöndeki Yemekhane’yi birbirine bağlamaktadır. Öğrencilerin gün içinde yoğun bir şekilde kullandığı bu güzergah binayı bütün katlarda bölen bir atrium / pasaj olarak kurgulanmıştır. Pasajın Karakolhane tarafında kalan bandında büyük hacimli amfiler ve derslikler, kuzey-doğu ve Boğaz yönünde ise laboratuvarlar ve öğretim görevlilerinin odaları yer almaktadır. Binayı iki kanada bölen pasajın farklı kotlarda, söz konusu kanatlar arasındaki geçişler sayesinde, canlı bir hayata sahne olması hedeflenmiştir.
Peyzaj ekseni olarak adlandırılabilecek üçüncü eksen ise binayı zemin seviyesinde diyagonal şekilde kesen bir peyzaj izleğidir. Arazi içinde +55,50 kotunda korunması gereken ağacın çevresinde kurgulanan iç avlu, binanın içinde amfileşen geniş basamaklarla bahçe kotuna erişimi sağlayarak bir akış sağlamaktadır. Bu eksen Karakolhane ile Silahhane arasından geçip önce Yemekhane, ardından da mevcut durumda kantin olarak kullanılan geçici yapının bulunduğu kota erişimi sağlayan bir basamaklar sistemi ile buluşur. İki zemin akışının buluşma noktası bir avlu/meydan olarak kurgulanmıştır.
Binanın kullanım ritmini belirleyen bu üç eksen veya akış binanın kütlesel kurgusunda da kendisini ifade etmektedir. Rijit modüler bir kurguya göre oluşturulan kütlenin artikülasyonu bu akışlara göre oluşturulmuştur.
Deprem riski nedeniyle boşaltılan mevcut binanın mimari kararlarında bu üç eksenin izleri farklı bir yorumla da olsa gözlenebilmektedir. Mevcut binanın eksenel kurgusu biri Karakolhane Binası’na dik, diğeri ise paralel iki eksenin asimetrik ilişkisine dayanmaktadır. Farklı kotlarda birbirlerini dik kesen iki eksen yapının kütlesel hareketini sağlamış görünmektedir. Bu bağlamda, Silahhane Binası tarafındaki yüksek kütlenin çevredeki konut bloklarına doğru parçalanarak uzanışı, modüler sistemin bina cephesindeki ifadesi gibi mimari kararlar yeni bina için de yol gösterici olmuştur. Yeni Fakülte Binası bu bakımdan mevcut binanın güncel koşullara göre uyarlanmış bir yorumu olarak da okunabilir. Uzun yıllardır bir eğitim yapısı olarak hizmet veren bu bina, yaşam ömrünü tamamlarken, yeni binanın kurgusal mantığı ve mimari ifadesi ile bu binaya el vermesi önemsenmiştir.
TARİHİ KARAKOLHANE BİNASI MÜDAHALE KARARLARI:
Tarihi Karakol Binası’nın yeni işlevi ve mekansal düzenlemeleri belirlenirken yapının 1876 tarihli orijinal mekansal kurgusu ile binanın eğitim yapısına dönüştürüldüğü 1954 yılı müdehalelerinin prensiplerine sadık kalınmıştır. Çift eksenli simetrik kurguya göre binanın orta holü ve bu mekana bağlanan mahaller çok amaçlı salon ve kütüphane olarak düşünülmüştür. Binanın ön ve arka ucundaki küçük mekanlar ile 1. kat binanın çok işlevli kamusal kullanımını organize eden idari işlevlere ayrılmıştır. Bodrum kat ise zemin kattaki kamusal eksenin destek işlevleri ile Fakülte’nin destek işlevleri için kullanılacaktır.
Bu prensip kararlar bağlamında 1954 yılına ait müdahaleler nitelikli eklenti olarak kabul edilmiştir. Bu dönemde binanın taşıyıcı sistemine yönelik müdaheleler deprem davranışı açısından tetkik edilecek, gerekli görülürse güçlendirme veya yeniden yapım gibi seçenekler değerlendirilecektir. Binanın 60 yılı aşan eğitim hayatı süresince üzerine eklenen tortu göz önünde bulundurularak binadaki kaplama malzemelerinin patinasının bozulmadan kullanıma devam edilmesi hedeflenecektir.